Ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – ustawodawca w istotny sposób przemodelował postępowanie cywilne. Z pewnymi wyjątkami, które weszły w życie wcześniej, ustawa ta zmieniła procedurę cywilną z dniem 7 listopada 2019 r., w tym również zmieniła instytucję zastrzeżenia do protokołu.
Celem uregulowania związanego z możliwością składania zastrzeżeń do protokołu jest z jednej strony umożliwienie sądowi usuwania na bieżąco uchybień w postępowaniu, z drugiej zapobieganie nielojalności procesowej przez zobligowanie stron do zwracania na bieżąco uwagi sądu na uchybienia procesowe w celu ich niezwłocznego wyeliminowania i niedopuszczenie do celowego tolerowania przez strony takich uchybień z zamiarem późniejszego wykorzystania ich w środkach odwoławczych (tak wyraził się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 04.10.2006 r., sygn. akt II CSK 229/06).
Abstrahując od samego celu i istoty instytucji zastrzeżenia do protokołu, a skupiając się na terminie w jakim zastrzeżenie to należy złożyć, przypomnieć wypada, że do tej pory tj. do chwili wprowadzenia nowelizacji wspomnianej na wstępie tego wpisu, zastrzeżenie do protokołu na konkretne uchybienie przepisom postępowania należało złożyć w toku posiedzenia, podczas którego nastąpiło uchybienie, a jeżeli strony nie były na nim obecne, na najbliższym posiedzeniu.
Nowelizacja w sposób korzystny dla stron postępowania zmienia termin w jakim zastrzeżenie do protokołu należy złożyć. Obecnie zastrzeżenie należy złożyć najpóźniej na następnym posiedzeniu, a co za tym idzie strona może zareagować od razu i zgłosić zastrzeżenie do protokołu już w trakcie toczącej się rozprawy, ale ma jednocześnie czas do namysłu i może stosowne zastrzeżenie złożyć także po zakończeniu rozprawy, gdyż może to zrobić najpóźniej na kolejnym posiedzeniu. Taką zmianę należy ocenić pozytywnie, ponieważ w jej wyniku strony zyskały czas na rozważenie konsekwencji decyzji procesowej sądu i możliwość zastanowienia się nad zasadnością złożenia danego zastrzeżenia do protokołu.