W wyniku wejścia w życie w dniu 7 listopada 2019 r. ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, znowelizowane zostały również przepisy dotyczące właściwości miejscowej przemiennej sądu. Jedną z tych zmian jest zmiana dotycząca właściwości miejscowej przemiennej sądu przy powództwie o ochronę dóbr osobistych naruszonych poprzez środki masowego przekazu.
Poprzez dodanie do Kodeksu postępowania cywilnego nowego art. 351, stworzono bowiem osobom, których dobra osobiste naruszone zostały przy wykorzystaniu środków masowego przekazu, wyraźną możliwość wytoczenia powództwa o ochronę tychże w ten sposób naruszonych dóbr osobistych przed sąd właściwy dla ich miejsca zamieszkania albo siedziby.
Brzmienie tego przepisu jest następujące: „Powództwo o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda”.
Czym są jednak środki masowego przekazu? Niestety, brak jest definicji legalnej tego pojęcia, a co za tym idzie trzeba, w celu wyjaśnienia tego zagadnienia, odwołać się do jego ogólnego rozumienia. Za Encyklopedią PWN środki masowego przekazu to cyt. „środki masowego przekazu, mass media, media masowe, środki masowego komunikowania, urządzenia i instytucje, za pomocą których przesyłane są treści do bardzo licznej i zróżnicowanej publiczności; prasa, radio, telewizja, także film (kino), książki (popularne), nagrania muzyczne (płyty, kasety) oraz tzw. nowe media: magnetowid, odtwarzacz DVD, nagrania filmowe (kasety, DVD), telegazeta, telewizja satelitarna, kablowa, gry komputerowe, Internet (komputer)”.
Dla pełnej jasności wskazać wypada, że wybór właściwości miejscowej sądu przewidziany w tym przepisie nie przysługuje osobom, których dobra osobiste zostały jedynie zagrożone naruszeniem (art. 24 § 1 zdanie pierwsze KC).
Zastrzec przy tym należy, że zgodnie z przepisem art. 31 § 2 KPC, który dodany ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, także wszedł w życie 7 listopada 2019 r., z przepisu art. 351 KPC, jak też z przepisów o właściwości przemiennej sądu w ogóle, nie można skorzystać wytaczając powództwo przeciwko konsumentowi, wobec czego w takim wypadku pozostaje pozywającemu wytoczyć powództwo według właściwości miejscowej ogólnej sądu.
Z korzyści płynących z tej zmiany nie skorzystają zatem przedsiębiorcy, których dobra osobiste zostały naruszone przez konsumenta, a więc przez, zgodnie z art. 221 KC, osobę fizyczną, która z przedsiębiorcą dokonała czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby fizycznej. Nie ma jednak przeszkód by z tego uregulowania skorzystała osoba fizyczna w sporze z drugą osobą fizyczną lub przedsiębiorca przeciwko drugiemu przedsiębiorcy.