Niekiedy zdarza, że z powodu nagannych zachowań jednego z małżonków, przekreślone zostają szanse na, choćby czasowe, normalne i spokojne wspólne zamieszkiwanie po rozwodzie w dotychczasowym wspólnym mieszkaniu. W takich wypadkach prawo przewiduje możliwość eksmisji takiego małżonka na wniosek drugiego.
Zgodnie z art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka”.
Przesłankami warunkującymi wydanie przez sąd takiego orzeczenia w wyroku rozwodowym lub w wyroku orzekającym separację są zatem wyjątkowa sytuacja i przekładające się na nią rażąco naganne postępowanie uniemożliwiające wspólne zamieszkiwanie oraz wniosek o orzeczenie na tej podstawie eksmisji złożony przez małżonka, który wysuwa takie roszczenie. Sąd nie orzeknie w tej kwestii, jeżeli nie zostanie złożony stosowny wniosek.
Ważnym jest natomiast, co bezwzględnie należy mieć w tego typu sytuacjach na uwadze, to iż istnieją co do powyższego istotne ograniczenia. Przykładowo, nie można orzec eksmisji małżonka, któremu przysługuje lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, stanowiące jego majątek osobisty (uchwała Sądu Najwyższego z dn. 23.07.2008 r., sygn. akt III CZP 73/08). Nadto, w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dn. 13.01.1978 r. sygn. akt III CZP 30/77 sprecyzowano, że pojęcie wspólnego mieszkania, gdy chodzi o orzeczenie eksmisji (art. 58 § 2 zd. drugie KRO), nie obejmuje mieszkania, należącego do odrębnego majątku tego z małżonków, przeciwko któremu skierowane jest żądanie orzeczenia eksmisji, a także mieszkania, przydzielonego takiemu małżonkowi wyłącznie w związku ze sprawowaną przez niego funkcją, w szczególności jako mieszkania funkcyjnego.
Wspomnieć przy tym wypada, że istnieją także drogi prawne przewidziane w Kodeksie postępowania karnego oraz ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, pozwalające eksmitować osobę dopuszczającą się przemocy domowej. Czym innym jest także możliwość orzeczenia przez sąd w wyroku orzekającym rozwód o sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego przez byłych małżonków mieszkania na czas ich dalszego wspólnego zamieszkiwania.